Zarządzanie bezpieczeństwem na placu budowy

Działalność budowlana wymaga odpowiedniej strategii, zapewniającej bezpieczne warunki pracy członkom całego zespołu. Nie ma bezpiecznej pracy na budowie bez odpowiedniego zarządzania nią pod tym względem. Zarządzanie bezpieczeństwem na placu budowy jest jednym z najważniejszych aspektów działalności budowlanej, mającym na celu ochronę zdrowia i życia pracowników. W środowisku, gdzie występują liczne zagrożenia, przestrzeganie norm BHP jest niezbędne dla minimalizacji ryzyka wypadków i urazów. Na odpowiednie procedury bezpieczeństwa i higieny pracy składa się też problem odpowiedniej utylizacji zalegających na budowie odpadów. W tym artykule omówimy kluczowe kwestie związane z zapewnieniem bezpiecznych warunków pracy podczas prac budowlanych, szczególnie pod kątem zarządzania odpadami budowlanymi oraz ich segregacji i wywozu.

Podstawy BHP na budowie

Na wstępie warto zaznaczyć, że bezpieczeństwo i higiena pracy (BHP) to obszerna dziedzina wiedzy, która definiuje, jak kreować bezpieczne i higieniczne warunki pracy. Przepisy dotyczące BHP określają reguły i normy, których celem jest ochrona zdrowia i życia pracowników oraz poprawa efektywności pracy. Podstawą prawną jest m.in. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz Kodeks Pracy, który zezwala na tworzenie szczegółowych regulaminów firmowych zgodnie ze specyfiką stanowisk pracy. Firmy budowlane również podlegają normom BHP, a szczegółowo określa to Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych z dnia 6 lutego 2003 r. (Dz.U. Nr 47, poz. 401). 

Szkolenia pracowników budowlanych

Każdy pracownik placu budowy powinien przejść odpowiednie szkolenie BHP przed rozpoczęciem pracy, a także regularne szkolenia okresowe. Pierwszy instruktaż powinien odbyć się przed upływem 12 miesięcy od momentu zatrudnienia, a kolejne co trzy lata. W przypadku prac szczególnie niebezpiecznych, takich jak prace na wysokościach, szkolenia powinny być organizowane co roku. Jeżeli pracownicy budowlani pełnią w firmie również funkcje kierownicze, to w tym przypadku pierwsze szkolenie przeprowadza się do pół roku od rozpoczęcia pracy, a następnie do 5 kolejnych lat.

Szkolenia BHP dotyczą między innymi:

• Zasad bezpiecznego używania narzędzi i maszyn budowlanych.
• Zasad prac ziemnych, robót na wysokości, prac szczególnie niebezpiecznych.
• Procedur  awaryjnych oraz reagowania na wypadki i nagłe zdarzenia.
• Techniki podnoszenia i przenoszenia ciężkich przedmiotów.
• Interpretacji znaków i sygnałów bezpieczeństwa.

Przeprowadzanie regularnych szkoleń pracowników zwiększa szansę na to, że pracownicy będą na bieżąco z aktualnymi przepisami oraz najlepszymi praktykami w zakresie BHP.

Organizacja placu budowy

Nie bez znaczenia dla bezpieczeństwa pozostaje planowanie i organizacja przestrzeni na placu budowy. Można zrobić to na kilka sposobów. Wśród działań, które wdrażane są na budowie wyróżnia się między innymi::

1. Wyznaczenie dróg dla pieszych i pojazdów, co ma na celu zminimalizowanie niebezpiecznych sytuacji i kolizji gdy następuje załadunek i rozładunek materiałów budowlanych. 
2. Właściwe oznakowanie stref niebezpiecznych, takich jak obszary z ciężkim sprzętem czy głębokie wykopy. 
3. Segregacja, bezpieczne składowanie odpadów i sprawne usuwanie gruzu i innych śmieci, co zmniejsza ryzyko potknięć i upadków związanych z niekontrolowanym rozmieszczeniem odpadów na placu.

Mając na uwadzę profil działania Gruzownika, czyli między innymi wygodny wynajem kontenerów na odpady oraz wywóz śmieci, przyjrzymy się bliżej ostatniemu z powyższych punktów. 

Segregacja odpadów na budowie

Segregacja odpadów budowlanych jest nie tylko działaniem proekologicznym, ale również zwiększa bezpieczeństwo pracy. Oddzielanie gruzu, metalu, drewna, plastiku i innych odpadów umożliwia ich recykling i minimalizuje ryzyko urazów spowodowanych przypadkowymi zranieniami. Chociaż przepisy dotyczące obowiązkowej segregacji odpadów budowlanych w roku 2024 wciąż są w fazie wprowadzania, już teraz warto wprowadzić właściwe procedury na placu budowy. Dzięki temu, kiedy obowiązkowa segregacja odpadów wejdzie już w życie, pracownicy przygotowani będą na tę okoliczność dzięki praktykowaniu tej zasady już od dłuższego czasu.

Składowanie odpadów

Bezpieczne zarządzanie wywozem śmieci na placu budowy wymaga odpowiedniego planowania i logistyki. Wynajęcie kontenerów na odpady budowlane umożliwia zbieranie dużych ilości odpadów w jednym miejscu. Kontenery mogą być otwarte lub zamknięte, co w tym drugim przypadku zapobiega rozprzestrzenianiu się lekkich odpadów, np. folii. Każdy kontener na śmieci ma swoją ładowność i udźwig, warto tego przestrzegać — przeciążenie kontenera to ryzyko niekontrolowanego wysypania odpadów podczas transportu. Regularne opróżnianie kontenerów zapewnia też, że teren budowy jest wolny od zalegających śmieci. Zapełniony kontener pracownicy Gruzownika odbierają tak szybko jak to możliwe, w razie konieczności podstawiając tym samym nowy, pusty pojemnik. 

Wywóz śmieci

Sprawny wywóz gruzu i innych śmieci z placu budowy sprawia, że utrzymaniu porządku jest dużo prostsze. Co więcej, gruz niejednokrotnie może się jeszcze przydać! Jak to możliwe? Nierzadko przerabiany jest na kruszywo budowlane na drodze recyklingu odpadów budowlanych. Gruz, zamiast trafiać na wysypisko śmieci, jest wówczas oczyszczany, rozdrabniany na odpowiednie frakcje i przetwarzany. Utylizacja odpadów zakończona efektywny, recyklingiem to sposób na drugie życie dla śmieci z budowy!

Środki ochrony indywidualnej

Korzystanie ze środków ochrony indywidualnej to kolejny element bezpieczeństwa pracowników budowlanych. Każdy pracownik placu budowy musi być wyposażony w odpowiednią odzież ochronną i sprzęt ochrony indywidualnej (PPE), w tym kaski ochronne, okulary ochronne, rękawice robocze oraz buty z metalowymi noskami. Dodatkowe elementy, takie jak kamizelki odblaskowe zwiększają widoczność pracowników, co również nie pozostaje bez znaczenia.

Monitorowanie i inspekcje

Państwowa Inspekcja Pracy (PIP) okresowo sprawdza, czy pracownicy i pracodawcy stosują się do przepisów bezpieczeństwa. Monitorowanie obejmuje również kontrolę stanu technicznego maszyn i narzędzi. Regularne monitorowanie i inspekcje placu budowy mają na celu zapewnienie ciągłości przestrzegania zasad BHP. Kontrolowane są także dokumentacje techniczne oraz świadectwa dopuszczenia urządzeń do użytku. Kontroli podlegać mogą również zabezpieczenia na stanowiskach pracy, takie jak barierki ochronne, siatki zabezpieczające i inne elementy zwiększające bezpieczeństwo pracowników. W przypadku stwierdzenia poważnych naruszeń, inspektorzy mogą nałożyć kary finansowe oraz zarządzić natychmiastowe wstrzymanie prac, co dodatkowo motywuje pracodawców do dbałości o warunki pracy.

Wzmacnianie kultury bezpieczeństwa na budowie obejmuje angażowanie pracowników w procesy BHP, zachęcanie do zgłaszania potencjalnych zagrożeń i wprowadzania ulepszeń. Budowanie odpowiedzialności i świadomości, że działania każdego pracownika wpływają na bezpieczeństwo całej ekipy, jest niezwykle ważne. Nagradzanie zespołów za bezpieczną pracę i brak wypadków może dodatkowo motywować do przestrzegania zasad BHP.

Ostatecznie, dbanie o bezpieczeństwo pracy na budowie wymaga kompleksowego podejścia: od szkolenia pracowników, przez odpowiednią organizację miejsca pracy, po zarządzanie odpadami, segregację śmieci oraz ich wywóz. Przestrzeganie przepisów BHP oraz wprowadzanie najlepszych praktyk to klucz do stworzenia bezpiecznego środowiska pracy.