Jak wygląda proces selekcji odpadów w sortowni

Odpowiednie gospodarowanie odpadami w gospodarstwie domowym, zakładzie pracy czy na placu budowy zapewnia wiele korzyści dla środowiska naturalnego. Zalicza się do nich zmniejszenie ilości zanieczyszczeń na wysypiskach, ograniczenie eksploatacji surowców oraz możliwość powtórnego wykorzystania surowców wtórnych. Czy wiemy jednak, co dzieje się z odpadami po odebraniu ich przez śmieciarkę? Jak wygląda proces ich selekcji i dalszej utylizacji?

Jak wygląda właściwe segregowanie odpadów?

Niezwykle ważnym działaniem, rozpoczynającym cały proces recyklingu jest odpowiednie składowanie i oddzielanie surowców wtórnych od reszty odpadów wytworzonych w gospodarstwach domowych, zakładach pracy czy na placach budowy. Taki podział surowców jest jednak dopiero początkiem wieloetapowego procesu, prowadzącego do wytworzenia materiałów, które można wykorzystać na nowo. Ponadto, prawidłowa segregacja odpadów zapewnia lepszą ochronę środowiska naturalnego i wspiera działania, które mają na celu m.in. ograniczenie produkcji tworzyw sztucznych, redukcja liczby i powierzchni wysypisk śmieci czy zmniejszenie emisji dwutlenku węgla. Nieprawidłowa segregacja odpadów uniemożliwia efektywny odzysk surowca, a także znacznie pogarsza jego jakość.

Zależnie od rodzaju śmieci, trafić muszą one do odpowiedniego pojemnika. Oto, jak obecnie prezentuje się podział kontenerów na odpady:

1. kontener brązowy – bioodpady,
2. kontener żółty – metale, tworzywa sztuczne i aluminium,
3. kontener niebieski – papier i karton tekturowy,
4. kontener zielony – szkło,
5. kontener czarny – odpady zmieszane.

Po wyrzuceniu śmieci do odpowiednich pojemników, kolejnym krokiem jest ich wywóz przez specjalnie do tego przeznaczone pojazdy. Tam poszczególne odpady trafiają do stosownych przegród lub odbierane są oddzielnie na przestrzeni kilku dni. A co następuje potem?

Do jakiego miejsca trafiają posegregowane odpady?

Ze śmieciarek zanieczyszczenia trafiają najczęściej do miejsca, jakim jest sortownia odpadów. Tu są one zawsze dokładnie sprawdzane, ważone i odpowiednio opisywane. Następnie trafiają na specjalną taśmę – linia sortownicza, gdzie następuje ich dosortowanie i przygotowanie do przetworzenia. Cały proces odzysku odpadów może różnić się w zależności od ich rodzaju, jednak pewne jego etapy są takie same. Z poszczególnych surowców uzyskuje się najczęściej:

• regranutlant – z tworzyw sztucznych,
• stop – z metali,
• stłuczkę – ze szkła,
• masę celulozową – z papieru,
• kompost lub biogaz – z bioodpadów.

Warto mieć na uwadze, że mieszanie różnego rodzaju odpadów może znacznie utrudniać ich przetworzenie. W niektórych przypadkach dojść może do degradacji materiału, dzieje się tak np. gdy dochodzi do mieszania papieru z odpadami organicznymi. Dlatego tak ważna jest prawidłowa segregacja odpadów już na pierwszym etapie, co znacznie ułatwia ich dalszy recykling.

Pojawia się także kwestia segregacji i utylizacji odpadów nietypowych, a zalicza się do nich:

• odpady toksyczne i niebezpieczne dla środowiska,
• żarówki i świetlówki,
• elektroodpady – zużyty sprzęt AGD i RTV,

wszystkie inne odpady, które nadają się do ponownego przetworzenia.

Wymienione powyżej śmieci oddaje się do Punktu Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych, który znajduje się w każdej gminie. Obowiązkiem takiego Punktu jest zapewnienie mieszkańcom miejsca, w którym w sposób bezpieczny dla środowiska będą mogli pozbyć się wyżej wymienionych śmieci. Do PSZOK oddać można także przeterminowane leki, mogą one także trafić do specjalnych pojemników, które dostępne są m. in. w aptekach, przychodniach czy szpitalach.

Z kolei zużyte baterie i ładowarki wrzucamy do specjalnych pojemników, które są powszechnie dostępne i znaleźć je można np. w supermarketach, sklepach budowlanych czy marketach ze sprzętem elektronicznym.

Jakie surowce powstać mogą z odpadów wtórnych?

Z odpadów wtórnych wytwarza się zupełnie nowe produkty, które wykorzystywane mogą być na nowo w wielu różnych branżach. Szkło i powstała z niego przetopiona stłuczka służy wytwarzaniu butelek, słoików, szklanek, kieliszków czy szklanych dekoracji. To jednak nie wszystko, przetworzone szkło znalazło swoje zastosowanie także w branży budowlanej – z powodzeniem służy m. in. do produkcji materiałów z włókien szklanych oraz kafelków i blatów kuchennych.

Z kolei tworzywa sztuczne (m.in. plastik) otrzymują drugie życie w postaci długopisów, zabawek, mebli ogrodowych, słupków drogowych, okien energooszczędnych, nierzadko wykorzystywane są również nawet do produkcji odzieży – koszulek, kurtek i bluz polarowych oraz sprzętu turystycznego np. śpiworów.

Z kartonów tekturowych i papieru uzyskuje się masę celulozową, która także charakteryzuje się dużą użytecznością. Wytwarzane są z niej takie produkty, jak książki, zeszyty, gazety, artykuły higieniczne, filtry do kawy, opakowania na jajka czy maseczki ochronne. Kompostowanie bioodpadów przyczynia się do wytwarzania naturalnego nawozu dla roślin, który jest znacznie bezpieczniejszy dla środowiska niż nawozy chemiczne. Z odpadów biodegradowalnych powstać może również tzw. biogaz, czyli paliwo służące do produkcji energii elektrycznej i ciepła.

Z odpadów zmieszanych separator także oddziela surowce wtórne, jednak w wyniku zanieczyszczenia innymi substancjami, np. gdy papier został zabrudzony tłuszczami, zaledwie kilkanaście procent z nich nadaje się do recyklingu. Udaje się wtedy odzyskać niewielką część bio odpadów. Następnie odpady resztkowe trafiają do kolejnego sortowania, które ma na celu wydzielenie odpadów o takich cechach, aby mogło z nich powstać paliwo alternatywne.

Dlaczego segregacja i recykling śmieci są tak ważne?

Posegregowane w gospodarstwach domowych odpady trafiają następnie do odpowiednich śmieciarek, które przesypują poszczególne rodzaje zanieczyszczeń do konkretnych przegród. Zdarza się również tak, że odbiór każdego typu surowców wtórnych oraz transport ich do sortowni i przedsiębiorstwa zajmującego się dalszym recyklingiem, odbywa się przez różne – specjalnie do tego przystosowane pojazdy.

Warto tu rozprawić się z powszechnie panującym mitem, który błędnie zakłada, że wszystkie śmieci segregowane w domach trafiają następnie do jednej śmieciarki – jednej przegrody. Śmieciarki to specjalistyczne pojazdy, które wyposażone są w urządzenia załadunkowe służące do wysypywania odpadów do skrzyni ładunkowej z kontenerów na śmieci. Taka skrzynia ładunkowa podzielona jest na komory przeznaczone konkretnym rodzajom zanieczyszczeń. Wszystko to sprawia, że odpady nie są ze sobą mieszane.

Odpowiednio przeprowadzony proces recyklingu jest jedną z metod ochrony środowiska naturalnego. Przyczynia się do zmniejszenia ilości odpadów oraz odzyskiwania surowców wtórnych do ponownego przetworzenia, a tym samym do produkcji nowych towarów.

Do głównych zalet recyklingu zalicza się:

1. ochronę środowiska naturalnego,
2. ograniczenie ilości i wielkości wysypisk śmieci,
3. ograniczenie zużycia surowców naturalnych,
4. ponowne wykorzystanie surowców do wytworzenia nowego produktu,
5. oszczędność energii,
6. ograniczenie zanieczyszczenia wody,
7. obniżenie emisji trujących gazów.

Jaki wpływ na środowisko naturalne ma nieodpowiednie gospodarowanie odpadami?

Nieodpowiednie gospodarowanie odpadami może mieć bardzo poważny wpływ na środowisko naturalne:

– zanieczyszczenie wód powierzchniowych – zanieczyszczenie następuje na skutek podmywania śmieci wodami opadowymi. Proces ten oddziałuje na wody powierzchniowe i podziemne, a także na glebę. Zanieczyszczone są one wtedy m. in. przez metale ciężkie i kwasy organiczne.

– zanieczyszczenie gleby – występuje ono w promieniu co najmniej 50 metrów od dzikich wysypisk oraz dróg, którymi przewożone są metale ciężkie, związki siarki i fluoru, pyły, bakterie i grzyby. Skażenie gleby jest przeważnie nieodwracalne. Wysypiska prawidłowo przygotowane na tego typu odpadów oddzielają podłoże za pomocą nieprzepuszczalnej płyty lub warstwy folii, a woda deszczowa spływa specjalnie utworzonymi kanałami, dzięki czemu nie zanieczyszcza gleby.

– skażenie roślin – następuje poprzez zanieczyszczoną glebę. Przez korzenie toksyczne związki chemiczne trafią do różnych części roślin. Najczęściej na skażenie narażone są uprawy sałaty, kapusty i buraka – warzywa te dość szybko absorbują znajdujące się dookoła zanieczyszczenia.

– zanieczyszczenie powietrza – składowane na wysypisku odpady emitują biogazy, które ulatniają się do atmosfery. Przyczynia się to do powstania efektu cieplarnianego, a nierzadko także do samozapłonów śmieci i większych pożarów. Legalne wysypiska posiadają prawidłowo przygotowane systemy odgazowania. Taka instalacja chroni przed samozapłonem i sprawia, że powstający za odpadów biogaz może być wykorzystany do produkcji energii elektrycznej.

Podsumowanie

Właściwa segregacja i selekcja śmieci przynieść może wiele korzyści, nie tylko dla środowiska naturalnego, ale także dla każdego właściciela nieruchomości. Poza tym, że przyczynia się do zmniejszenia ilości odpadów na wysypiskach czy obniżenia opłat za odbieranie i wywóz śmieci, pozwala na ograniczanie eksploatacji surowców i daje możliwości powtórnego wykorzystania surowców wtórnych.